झटपट पुरी
पुरी ही भारतीय स्वयंपाकातील एक चविष्ट आणि बहुपयोगी रेसिपी आहे, जी गव्हाचे पीठ, मीठ, आणि तळण्यासाठी लागणाऱ्या तेलाचा वापर करून तयार केली जाते. झटपट पुरी ही कमी वेळात बनणारी डिश असून, कोणत्याही भाजी किंवा गोड पदार्थासोबत अप्रतिम लागते.
संपूर्ण माहिती:
पुरी ही भारतीय स्वयंपाकघरातील एक लोकप्रिय, सोपी आणि झटपट तयार होणारी रेसिपी आहे. साधा गव्हाचा पीठ, तूप, आणि थोडेसे मसाले वापरून तयार केलेल्या पुरीचे स्वादिष्ट कुरकुरीत तुकडे कोणालाही मोहवून टाकतात. ती नाश्ता, मुख्य जेवण किंवा सणासुदीच्या खास मेजवानीसाठी उपयुक्त आहे.
मुख्य घटक आणि त्यांचे महत्व:
- गव्हाचे पीठ: पुरीला टिकाऊ आणि चवदार बनवते.
- मीठ: चवीसाठी आवश्यक.
- तेल: तळण्यासाठी वापरले जाते.
- पाणी: पीठ मळण्यासाठी आणि योग्य पोत आणण्यासाठी.
- तूप (ऐच्छिक): स्वाद वाढवण्यासाठी.
तयार करण्याची प्रक्रिया:
एका परातीत गव्हाचे पीठ, मीठ, आणि थोडेसे तूप घाला.
आवश्यकतेनुसार पाणी घालून पीठ मऊसर मळा.
पिठाला 10 मिनिटे झाकून ठेवा.
लहान गोळे तयार करून पुरीसाठी लाट्या तयार करा.
गरम तेलात पुरी तळून सोनेरी आणि फुगवटयाने तयार करा.
गरमागरम पुरी सर्व्ह करा.
तयारीसाठी टिप्स:
- पीठ मळताना पाणी हळूहळू घाला.
- पिठाला जास्त सैल किंवा घट्ट करू नका.
- पुरी लाटताना समान जाडी ठेवा, त्यामुळे ती चांगली फुगेल.
- तेल गरम असताना पुरी तळा, थंड तेलामुळे ती तेलकट होईल.
खाण्याचे प्रकार:
पुरी ही भाजी, छोले, बटाट्याची भाजी, गोड शिरा, किंवा आंब्याच्या रसासोबत सर्व्ह केली जाते.
साठवण व टिकाऊपणा:
पुरी गरमागरम खाण्यास चांगली लागते. उरलेल्या पुरी 8-10 तास टिकतात. साठवण्यासाठी हवाबंद डब्यात ठेवा.
आरोग्य फायदे:
- गव्हाचे पीठ फायबर आणि पोषणमूल्यांनी समृद्ध आहे.
- तुपामुळे चव आणि ऊर्जा मिळते.
- योग्य प्रमाणात तयार केलेली पुरी पचनास सोपी आहे.
सणासुदीचे विशेष आकर्षण:
सणासुदीच्या मेजवानीत पुरी ही हमखास तयार केली जाते, विशेषतः गोड शिरा आणि आंब्याच्या रसाबरोबर.
10 टिप्स आणि ट्रिक्स:
- पीठ मळताना एक चमचा तूप घालल्याने पुरी अधिक चविष्ट बनते.
- लाटताना पीठ लाटण्यावर चिकटू नये म्हणून थोडे पीठ लावा.
- तेल पुरेसे गरम असल्याची खात्री करा.
- पुरी लाटताना फार पातळ करू नका.
- उरलेल्या पिठापासून लाट्या तयार ठेवा.
- गव्हाच्या पिठाबरोबर बाजरी किंवा मका पीठ मिसळून चव वेगळी करा.
- तेलकट कमी होण्यासाठी पुरी टिश्यूवर ठेवा.
- पुरी ताज्या ठेवण्यासाठी झाकून ठेवा.
- भाजी किंवा लोणच्यासोबत चांगल्या प्रकारे जोडी जुळते.
- लहान गोळे बनवा, त्यामुळे पुरी जास्त फुगेल.
20 प्रश्न आणि उत्तरे (FAQ)
1. पुरी फुगत नाही, यासाठी काय करावे?
उत्तर:
पीठ मऊसर मळा आणि लाटताना सर्व पुरी समान जाडीच्या ठेवा. तेल गरम असले पाहिजे.
2. पुरी तेलकट होतात, यासाठी काय करावे?
उत्तर:
तेल योग्य तापमानावर गरम करा. कमी गरम तेलात पुरी तळल्याने त्या तेलकट होतात.
3. गव्हाच्या पिठाऐवजी दुसरे पीठ वापरता येते का?
उत्तर:
होय, बाजरी, ज्वारी किंवा मक्याचे पीठ वापरून वेगळ्या चवीच्या पुरी तयार करता येतात.
4. पुरी कुरकुरीत कशी बनवायची?
उत्तर:
पुरीचे पीठ घट्टसर मळा आणि लाटताना फार पातळ लाटू नका.
5. पुरी लाटताना चिकटतात, यासाठी काय करावे?
उत्तर:
पुरी लाटताना लाटण्यावर थोडे गव्हाचे पीठ किंवा तेल लावा.
6. पुरी कोणत्या तेलात तळाव्यात?
उत्तर:
पुरी तळण्यासाठी शेंगदाणा तेल किंवा तूप सर्वोत्तम आहे.
7. पुरी जास्त काळ कशा ठेवता येतील?
उत्तर:
पुरी हवाबंद डब्यात ठेवा. गरम पुरी डब्यात ठेवल्यास त्या नरम होऊ शकतात.
8. पुरी फुगण्यासाठी पिठात काही विशेष घालावे का?
उत्तर:
पुरी फुगण्यासाठी पिठात थोडेसे तूप किंवा दूध घालावे.
9. पुरी किती वेळ शिजवावी?
उत्तर:
पुरी एका बाजूने 20-30 सेकंद तळून लगेच पलटावी. दोन्ही बाजू सोनेरीसर होईपर्यंत तळा.
10. पिठाला किती वेळ मुरायला ठेवावे?
उत्तर:
10-15 मिनिटे झाकून ठेवले तर पिठाला मुरण्यासाठी वेळ मिळतो.
11. पुरी गोडसर बनवण्यासाठी काय करावे?
उत्तर:
पुरीच्या पिठात थोडी साखर घालून ती गोडसर बनवता येते.
12. लहान मुलांसाठी पुरी कशी तयार करावी?
उत्तर:
पिठात जास्त मसाले न घालता लहान गोळे करून छोटे आकाराचे पुरी बनवा.
13. पुरीचा आकार एकसारखा कसा ठेवावा?
उत्तर:
पुरी लाटण्यासाठी गोल चाळणीचा किंवा छोटे झाकणाचा वापर करू शकता.
14. पुरी कोणत्या प्रकारच्या भाज्यांसोबत चांगल्या लागतात?
उत्तर:
पुरी बटाट्याची भाजी, छोले, किंवा पनीरच्या भाजीसोबत उत्कृष्ट लागते.
15. पुरी फ्रीजमध्ये ठेवून तळता येते का?
उत्तर:
लाटलेल्या पुरी थोड्या वेळ फ्रीजमध्ये ठेवता येतात, परंतु ताज्या तळणेच चांगले.
16. पुरीचे पीठ पातळ झाले तर काय करावे?
उत्तर:
थोडे गव्हाचे पीठ मिसळून पुन्हा पीठ घट्ट करा.
17. पुरीला गव्हाच्या पीठाशिवाय आणखी कोणते साहित्य मिसळता येते?
उत्तर:
पिठात कणिक, रवा, किंवा बेसन मिसळून वेगवेगळ्या चवीची पुरी तयार करता येते.
18. पुरी तेलात फार काळ का सोडू नये?
उत्तर:
तेलात जास्त वेळ ठेवल्यास पुरी नरम होते आणि अधिक तेल शोषते.
19. पुरी गरम राहण्यासाठी काय करावे?
उत्तर:
पुरी एका पातेल्यात झाकून ठेवाव्यात, त्यामुळे त्या गरम राहतील.
20. पुरी कोणत्या सणासाठी उपयुक्त असते?
उत्तर:
पुरी कोणत्याही सणासुदीच्या जेवणासाठी योग्य आहे, विशेषतः दिवाळी, गणपती, आणि होळी यांसाठी.
निष्कर्ष (Conclusion):
पुरी ही भारतीय स्वयंपाकघरातील एक पारंपरिक, बहुपयोगी आणि सर्वांच्या आवडीची रेसिपी आहे. तिचा कुरकुरीत आणि चविष्ट स्वाद कोणत्याही जेवणाला खास बनवतो. गव्हाचे पीठ, तेल, आणि काही साधे मसाले वापरून तयार होणारी पुरी ही अतिशय सोपी, झटपट, आणि सणासुदीच्या प्रसंगी आकर्षण ठरणारी डिश आहे.
पुरीची खासियत म्हणजे तिचा साधेपणा आणि चव. ती भाजी, गोड शिरा, छोले, पनीर भाजी, किंवा आंब्याच्या रसासोबत अप्रतिम लागते. तिला तळण्याची पद्धत, योग्य तापमान, आणि लाटण्याची जाडी यामुळे ती फुलून कुरकुरीत बनते. झटपट बनवण्यासाठी लागणारे कमी साहित्य आणि सोपी प्रक्रिया यामुळे पुरी व्यस्त वेळापत्रकातही सहज तयार करता येते.
आरोग्याच्या दृष्टीनेही पुरी फायदेशीर ठरते, कारण ती गव्हाच्या पिठाने समृद्ध असते, जे फायबर आणि पोषणमूल्ये पुरवते. तुपाने बनवलेली पुरी उर्जादायी असते आणि अन्नात विविधता आणते.
